ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU
Kanun Numarası : 5627
Kabul Tarihi : 18/4/2007
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 2/5/2007 Sayı : 26510
Yay ım lan d ığı Dü stu r : Te rtip : 5 Cilt : 4 6
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; enerjinin etkin kullanılması, israfının önlenmesi,
enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve çevrenin korunması için enerji
kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılmasıdır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Kanun; enerjinin üretim, iletim, dağıtım ve tüketim aşamalarında,
endüstriyel işletmelerde, binalarda, elektrik enerjisi üretim tesislerinde, iletim ve dağıtım
şebekeleri ile ulaşımda enerji verimliliğinin artırılmasına ve desteklenmesine, toplum genelinde
enerji bilincinin geliştirilmesine, yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılmasına yönelik
uygulanacak usûl ve esasları kapsar.
(2) Enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik önlemlerin uygulanması ile özellik veya
görünümleri kabul edilemez derecede değişecek olan sanayi alanlarında işletme ve üretim
faaliyetleri yürütülen, ibadet yeri olarak kullanılan, planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan,
yılın dört ayından daha az kullanılan, toplam kullanım alanı elli metrekarenin altında olan binalar,
koruma altındaki bina veya anıtlar, tarımsal binalar ve atölyeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
b) Genel Müdürlük: Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğünü,
c) Kurul: Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulunu,
ç) Kamu kesimi: Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşları, üniversiteler ve mahallî idareleri,
d) Meslek odaları: Elektrik ve makina mühendisleri odalarını,
e) Şirket: Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar ile yaptıkları yetkilendirme
anlaşması çerçevesinde, enerji verimliliği hizmetlerini yürütmek üzere yetki belgesi verilen enerji
verimliliği danışmanlık şirketlerini,
f) Yetkilendirilmiş kurumlar: Düzenlenen yetkilendirme anlaşması çerçevesinde, eğitim,
yetkilendirme ve izleme faaliyetlerini yürütmek üzere Genel Müdürlük tarafından, Kurul onayı ile
yetkilendirilen meslek odaları ve üniversiteleri,
10060
g) TEP: Ton Eşdeğer Petrolü,
ğ) Atık: Kullanılmış lastikler, boya çamurları, solventler, plastikler, Çevre ve Orman
Bakanlığı tarafından yakıt olarak kullanılması uygun görülen atık yağlar ve diğer atıkları,
h) Bina sahibi: Binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, ikisi de yoksa binaya malik gibi
tasarruf edeni,
ı) Endüstriyel işletme: Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler
dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri bin TEP ve üzeri olan, ticaret ve sanayi odası, ticaret
odası veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeleri,
i) Enerji kimlik belgesi: Asgarî olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim
sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili
bilgileri içeren belgeyi,
j) (Ek: 21/3/2018-7103/76 md.) Enerji performans sözleşmesi: Uygulama projesi
sonrasında sağlanacak enerji tasarruflarının garanti edilmesi ve yapılan harcamaların uygulama
sonucu oluşacak tasarruflarla ödenmesi esasına dayanan sözleşmeyi, (1)
k) Enerji verimliliği: Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel
işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin
azaltılmasını,
l) Etüt: Enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik imkânların ortaya çıkarılması için
yapılan ve bilgi toplama, ölçüm, değerlendirme ve raporlama aşamalarından oluşan çalışmaları,
m) Enerji verimliliği hizmetleri: Enerji verimliliği konusunda danışmanlık, eğitim, etüt ve
uygulama hizmetlerini,
n) Enerji yoğunluğu: Bir birim hasıla üretebilmek için tüketilen enerji miktarını,
o) Enerji yöneticisi ve sertifikası: Bu Kanun kapsamına giren endüstriyel işletmelerde ve
binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve enerji yöneticisi
sertifikasına sahip kişi ile Genel Müdürlük, yetkilendirilmiş kurumlar veya enerji verimliliği
danışmanlık şirketleri tarafından enerji yöneticileri için düzenlenen belgeyi,
ö) Enerji yönetimi: Enerji kaynaklarının ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak
üzere yürütülen eğitim, etüt, ölçüm, izleme, planlama ve uygulama faaliyetlerini,
p) Geri ödeme süresi: Endüstriyel işletmelerin mevcut sistemlerinde enerji verimliliğinin
artırılması amacıyla hazırladıkları veya şirketlere hazırlattıkları projelerde ihtiyaç duyulan yatırım
harcamalarının projede öngörülen tasarruflarla geri kazanılmasını sağlayan süreyi,
r) Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak
üretimini,
s) Uygulama anlaşması: Etüt çalışmaları ile belirlenen önlemlerin uygulanmasını
gerçekleştirmek amacıyla şirketlerin yaptıkları anlaşmayı,
ş) Yakma tesisleri: Yakıtın yandığı yer ile bu yere bağlı parçalar ve atık gaz tertibatlarının
dâhil olduğu ısı elde edilen tesisleri,
t) Yetki belgesi: Düzenlenen yetkilendirme anlaşmaları çerçevesinde, üniversitelere ve
meslek odalarına eğitim, yetkilendirme ve izleme faaliyetlerini yürütmek üzere Kurul onayı ile
Genel Müdürlük tarafından, şirketlere ise eğitim, etüt, danışmanlık ve uygulama faaliyetlerini
yürütmek üzere Genel Müdürlük, meslek odaları veya üniversiteler tarafından verilen belgeyi,
ifade eder.
_______________
(1) 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle; (i) bendinden sonra gelmek üzere (j) bendi
eklenmiş ve mevcut bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
10061
İKİNCİ BÖLÜM
Kurul ve Yetkilendirmeler
Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu
MADDE 4 – (1) (Mülga fıkra: 2/7/2018-KHK-703/204 md.)
(2) (Mülga fıkra: 2/7/2018-KHK-703/204 md.)
(3) Kurulun görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Ulusal düzeyde enerji verimliliği stratejileri, planları ve programları hazırlamak,
bunların etkinliğini değerlendirmek, gerektiğinde revize edilmelerini, yeni önlemlerin alınmasını
ve uygulanmasını koordine etmek.
b) Genel Müdürlük tarafından yürütülen enerji verimliliği çalışmalarını yönlendirmek ve
enerji verimliliği hizmetlerinin yaygınlaştırılmasında, Genel Müdürlük tarafından meslek
odalarına ve üniversitelere verilen yetki belgelerini onaylamak.
c) 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ve 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamındaki uygulamalardan yararlanmak isteyen endüstriyel işletmelerin yaptıkları veya
şirketlere hazırlattıkları uygulama projelerini, 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamındaki gönüllü anlaşmaları onaylamak ve uygulamanın sonuçlarını izlemek.
ç) Kurula verilen görevler kapsamında ve gerekli gördüğü hallerde, giderleri Genel
Müdürlük bütçesinden karşılanmak üzere, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin,
özel sektörün ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile geçici ihtisas komisyonları oluşturmak.
d) Yetkilendirilmiş kurumların, şirketlerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarının ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile her yıl Kasım ayında Genel Müdürlük
tarafından düzenlenecek danışma kurulu toplantılarının gündemini ve toplantıya katılacak
kuruluşları belirlemek, toplantı sonuç değerlendirmelerini ve önlem önerilerini onaylamak.
e) Her yıl Ocak ayı içinde yetki belgesi ve enerji yöneticisi sertifikası bedellerini
belirlemek ve yayımlamak.
(4) (Mülga fıkra: 2/7/2018-KHK-703/204 md.)
(5) (Mülga fıkra: 2/7/2018-KHK-703/204 md.)
10062
Yetkilendirmeler
MADDE 5 – (1) Enerji verimliliği hizmetlerinin yürütülmesine yönelik yetkilendirmeler
ve bu kapsamdaki faaliyetler aşağıdaki esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.
a) Yetkilendirmeler ve yetki belgesine ilişkin işlemler şunlardır:
1) Üniversitelere ve meslek odalarına uygulamalı eğitim yapabilmeleri ve şirketleri
yetkilendirebilmeleri için Kurul onayı ile Genel Müdürlük tarafından yetki belgesi verilir. Bu
belgeler bu Kanun ve ilgili yönetmeliklerde belirlenen usûl ve esaslara aykırı bir durum
olmadıkça her beş yılda bir yenilenir. Yetki belgesi yenilenmeyen kurumların şirketlere verdikleri
yetki belgeleri ile ilgili işlemler, süreleri doluncaya kadar Genel Müdürlük tarafından yürütülür.
2) Şirketlere eğitim, etüt, danışmanlık ve uygulama faaliyetlerini yürütmek üzere Genel
Müdürlük ve/veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yetki belgesi verilir. Bu belgeler bu
Kanun ve ilgili yönetmeliklerde belirlenen usûl ve esaslara aykırı bir durum olmadıkça her beş
yılda bir yenilenir. (Değişik cümle:14/2/2019-7164/40 md.) Şirketler, Bakanlık tarafından
belirlenen yetki belgesi bedelini yetkilendirme anlaşması yaptıkları kurum veya kuruluşa öder.(1)
b) Yetkilendirilmiş kurumlar ve şirketler, Genel Müdürlük tarafından kamuoyuna
duyurulur.
c) Genel Müdürlük, yetkilendirilmiş kurumlar ve şirketler ile bunlar adına hareket eden
görevlileri, enerji verimliliği ile ilgili çalışmaları sırasında elde ettikleri ve müşterilerinin ticarî
ilişkilerine zarar verecek ticarî sırları gizli tutmakla yükümlüdür. Bu sırları gizli tutmakla
yükümlü olanlar, görevlerinden ayrılmış olsalar dahi bu sırları kendi menfaatlerine ve
başkalarının lehine kullanamaz.
ç) Genel Müdürlük ve yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yürütülecek faaliyetler
şunlardır:
1) Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar, şirketlere yetki belgesi verir, enerji
yöneticisi eğitimi ve sertifikalandırma faaliyetlerini yürütür.
2) Yetkilendirilmiş kurumlar yetki belgesi verdikleri şirketlerin faaliyetlerini izler, bu
Kanun ve bu Kanunun uygulanmasına yönelik olarak Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak
yönetmelik hükümlerine aykırılık teşkil eden hususları otuz gün içerisinde Genel Müdürlüğe
bildirir.
3) Genel Müdürlük, televizyon ve radyo kanallarında yayınlanmak üzere bilinçlendirme
ve bilgilendirme amaçlı eğitim programları, yarışmalar, kısa süreli film ve/veya çizgi filmler
hazırlar veya hazırlattırır.
4) Yetkilendirilmiş kurumlar Genel Müdürlüğe her yıl faaliyet raporu sunar.
d) Şirketlerin görevleri şunlardır:
1) Eğitim, sertifikalandırma, endüstriyel işletmeler, bina sahipleri veya yönetimleri ile
aralarında yapılan hizmet anlaşmaları çerçevesinde, etüt ve danışmanlık faaliyetleri yürütmek.
_________
(1) 14/2/2019 tarihli ve 7164 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesiyle,bu alt bentte yer alan
“üç” ibaresi “beş” şeklinde değiştirilmiştir.
10063
2) Enerji verimliliği etüt çalışması ile belirledikleri önlemlerin uygulanmasına yönelik
projeyi hazırlamak.
3) Uygulama anlaşması kapsamındaki tadilatları proje doğrultusunda gerçekleştirmek ve
enerji tasarruf miktarını garanti etmek.
4) Yetki aldıkları kuruma her yıl faaliyet raporu sunmak.
e) Enerji tasarruf miktarı ile ilgili olarak yapılan uygulama anlaşması kapsamında garanti
ettiği taahhüdünü, uygulama öncesi ve sonrası yapacağı ölçümlerle endüstriyel işletmenin ve
yetkilendirildiği kurumun temsilcileri huzurunda kanıtlayamayan şirket, yetkilendirildiği kurum
tarafından internet üzerinden ilan edilir. En fazla üç uygulama anlaşmasındaki taahhüdünü yerine
getiremeyen şirketin yetki belgesi, bir yıl sonra yenilenebilmek üzere iptal edilir.
f) Şirketlerin uygulama anlaşmaları kapsamında ölçümlerle kanıtladıkları tasarruf miktarl
arı, yetkilendirildikleri kurumlar tarafından internet üzerinden ilan edilir.
(2) Yetki belgesinin verilmesine, yetkilendirilecek kurumlarda ve şirketlerde aranacak
niteliklere, yetki belgesi ve enerji yöneticisi sertifikasına ilişkin hususlar ile bu madde
kapsamındaki yetkilendirmelere, faaliyetlere ve görevlere ilişkin usûl ve esaslar Bakanlık
tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim, Bilinçlendirme ve Uygulamalar
Eğitim ve bilinçlendirme
MADDE 6 – (1) Enerji verimliliği hizmetlerinin etkinliğini ve enerji bilincini artırmak
amacıyla aşağıdaki esaslar çerçevesinde eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilir.
a) Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikte tanımlanan usûl ve esaslar
çerçevesinde;
1) Şirketler için Genel Müdürlük ve/veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından, enerji
yöneticileri için Genel Müdürlük, yetkilendirilmiş kurumlar ve şirketler tarafından teorik ve
uygulamalı eğitim programları düzenlenir.
2) Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar, yetkilendirme anlaşması yaptıkları
şirketlerin eğitim programlarına laboratuvar kullanım desteği sağlar.
b) Enerji ve enerji verimliliği ile ilgili temel kavramlar, Türkiye’nin genel enerji durumu,
enerji kaynakları, enerji üretim teknikleri, günlük hayatta enerjinin verimli kullanımı ile iklim
değişikliği ve çevrenin korunmasında enerji verimliliğinin önemi konularında teorik ve pratik
bilgiler verilmek üzere, Milli Savunma Bakanlığı tarafından, askeri liseler ile er–erbaş eğitim
merkezlerinde ders ve eğitim programları yürütülür; örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders
programlarında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet içi
eğitimlerinde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli düzenlemeler yapılır.
10064
c) Enerjinin verimli kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla kamuoyunun
bilinçlendirilmesine yönelik yapılacak faaliyetler şunlardır:
1) Ulusal ve/veya bölgesel yayın yapan televizyon ve radyo kanalları, Genel Müdürlük
tarafından hazırlanan veya hazırlattırılan enerjinin verimli kullanılması ile ilgili eğitim
programlarını, yarışmaları, kısa süreli film ve/veya çizgi filmleri, 13/4/1994 tarihli ve 3984 sayılı
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 31 inci maddesi gereğince
bilinçlendirme ve bilgilendirme amaçlı eğitim programları kapsamında, toplam yayın süresi ayda
asgarî otuz dakikadan az olmamak üzere 07:00 ila 23:00 saatleri arasında yayınlar.
2) Lisansları kapsamında elektrik ve/veya doğal gaz satışı yapan tüzel kişiler bir önceki
malî yıla ait tüketim miktarı ve bu miktara karşılık gelen tüketim bedelini içeren aylık bazdaki
bilgileri internet ortamında müşterilerinin bilgisine sunar.
3) Üreticiler ve ithalatçılar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından tespit ve ilan edilen
Türkçe kullanım ve tanıtma kılavuzu ile satılmak zorunda olan enerji tüketen malların kullanım
kılavuzlarında, malın enerji tüketimi açısından verimli kullanımı ile ilgili bilgilere ayrı bir
bölümde yer verir. Bu hükmün uygulanması Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından denetlenir.
4) Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, meslek
odaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği işbirliği ile Genel Müdürlük tarafından her yıl Ocak
ayının ikinci haftasında Enerji Verimliliği Haftası etkinlikleri düzenlenir. Bu kapsamdaki
etkinliklerin nitelikleri Kurul tarafından belirlenir.
Uygulamalar
MADDE 7 – (1) Enerji verimliliğinin artırılması amacıyla aşağıdaki uygulamalar
gerçekleştirilir.
a) Enerji yönetimi ile ilgili olarak yürütülecek faaliyetler şunlardır:
1) Endüstriyel işletmeler, çalışanları arasından enerji yöneticisi görevlendirir. Organize
sanayi bölgelerinde, bölgedeki bin TEP’ten daha az enerji tüketimi bulunan endüstriyel
işletmelere hizmet vermek üzere enerji yönetim birimi kurulur.
2) Toplam inşaat alanı en az yirmibin metrekare veya yıllık enerji tüketimi beşyüz TEP ve
üzeri olan ticarî binaların, hizmet binalarının ve kamu kesimi binalarının yönetimleri,
yönetimlerin bulunmadığı hallerde bina sahipleri, enerji yöneticisi görevlendirir veya enerji
yöneticilerinden hizmet alır.
3) Kamu kesimi dışında kalan ve yıllık toplam enerji tüketimleri ellibin TEP ve üzeri olan
endüstriyel işletmelerde, enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim birimi kurulur.
Organizasyonlarında kalite yönetim birimi bulunan endüstriyel işletmeler, bu birimlerini enerji
yönetim birimi olarak da görevlendirebilir.
4) Enerji yöneticileri ile enerji yönetim birimlerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin
usûl ve esaslar, Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir. Milli Eğitim
Bakanlığına bağlı okullarda ise enerji yöneticisi görevlendirilmesine ilişkin usûl ve esaslar,
Bakanlık ile müştereken hazırlanarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak bir
yönetmelikle düzenlenir.
10065
b) İzleme, analiz ve projeksiyon çalışmalarına yönelik olarak aşağıdaki faaliyetler
yürütülür:
1) Ülke genelinde, endüstriyel işletmelerde ve binalardaki enerji verimliliğinin gelişimini
bölge ve sektör bazında ortaya koyan envanter ve geleceğe yönelik projeksiyonlar
yetkilendirilmiş kurumların işbirliği ile Genel Müdürlük tarafından, kamu kesimi ile ilgili olarak
kendi tespit ve değerlendirmelerini içeren yıllık raporlar ise Genel Müdürlük tarafından hazırlanır
ve yayımlanır.
2) Endüstriyel işletmeler ve enerji yöneticisi çalıştırmakla yükümlü olan bina sahipleri
ve/veya yönetimleri istenen bilgileri, kamu kesiminde enerji yöneticisi çalıştırmakla yükümlü
olan kurum ve kuruluşlar ise formatı Genel Müdürlük tarafından belirlenen enerji tüketim bilgileri
ve kendi tespitlerini içeren raporları her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe verir.
Endüstriyel işletmeler, Genel Müdürlüğün yerinde yapacağı incelemelere imkân tanır.
c) Merkezî ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezî veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol
cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan
sistemler kullanılır. Buna aykırı olarak hazırlanan projeler ilgili mercilerce onaylanmaz.
ç) Toplam inşaat alanı yönetmelikte belirlenen mesken amaçlı kullanılan binalarda, ticarî
binalarda ve hizmet binalarında uygulanmak üzere mimarî tasarım, ısıtma, soğutma, ısı yalıtımı,
sıcak su, elektrik tesisatı ve aydınlatma konularındaki normları, standartları, asgarî performans
kriterlerini, bilgi toplama ve kontrol prosedürlerini kapsayan binalarda enerji performansına
ilişkin usûl ve esaslar, Türk Standartları Enstitüsü ve Genel Müdürlük ile müştereken
hazırlanarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle
düzenlenir. Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi halinde ilgili idare tarafından yapı
kullanma izni verilmez.
d) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmeliğe göre
hazırlanan yapı projeleri kapsamında enerji kimlik belgesi düzenlenir. Enerji kimlik belgesinde
binanın enerji ihtiyacı, yalıtım özellikleri, ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ve binanın
enerji tüketim sınıflandırması ile ilgili bilgiler asgarî olarak bulundurulur. Belgede
bulundurulması gereken diğer bilgiler ile belgenin yenilenmesine ve mevcut binalar da dâhil
olmak üzere uygulamaya ilişkin usûl ve esaslar, Bakanlık ile müştereken hazırlanarak Bayındırlık
ve İskan Bakanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir. Mücavir alan dışında kalan ve
toplam inşaat alanı bin metrekareden az olan binalar için enerji kimlik belgesi düzenlenmesi
zorunlu değildir.
e) Elektrik enerjisi üretim tesisleri ile iletim ve dağıtım şebekelerinde enerji verimliliğinin
artırılmasına, talep tarafı yönetimine, termik santrallerin atık ısılarından yararlanılmasına, açık
alan aydınlatmalarına, biyoyakıt ve hidrojen gibi alternatif yakıt kullanımının özendirilmesine
ilişkin usûl ve esaslar, Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir.
f) Ulaşımda enerji verimliliğinin artırılması ile ilgili olarak; yurt içinde üretilen araçların
birim yakıt tüketimlerinin düşürülmesine, araçlarda verimlilik standartlarının yükseltilmesine,
toplu taşımacılığın yaygınlaştırılmasına, gelişmiş trafik sinyalizasyon sistemlerinin kurulmasına
ilişkin usûl ve esaslar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile müştereken hazırlanarak Ulaştırma
Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.
10066
g) Endüstriyel işletmelerde ve binalarda yapılan etüt çalışmaları sırasında, akredite olmuş
ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından kalibrasyonu yapılmış ve etiketlenmiş cihazların
kullanılması zorunludur.
ğ) (Değişik: 9/7/2008-5784/21 md.) Yakma tesislerinde yer alan kazanların, brülörlerin,
kat kaloriferi ve kombilerin, elektrik motorlarının, klimaların, elektrikli ev aletlerinin ve
ampullerin sınıflandırılmasına ve asgarî verimlerinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Sanayi
ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenir ve asgarî sınırları sağlamayanların satışına izin
verilmez.
h) (Mülga: 9/7/2008-5784/21 md.)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Destekler ve Diğer Uygulamalar
Destekler
MADDE 8 – (1) Enerji verimliliği uygulama projelerinin desteklenmesi, enerji
yoğunluğunun azaltılması, araştırma ve geliştirme projeleri ile ilgili uygulamalar aşağıdaki usûl
ve esaslara göre yürütülür.
a) Enerji verimliliği uygulama projeleri aşağıdaki esaslara göre desteklenir:
1) (Değişik :14/2/2019-7164/41 md.) Endüstriyel işletmeler tarafından Genel Müdürlüğe
sunulan ve Bakanlık tarafından onaylanan projesinde belirlenmiş bedelleri en fazla birmilyon
Türk Lirası olan uygulama projeleri bedellerinin en fazla yüzde yirmisi oranında desteklenir.
Cumhurbaşkanı kararı ile proje bedeli limiti en fazla beş katına kadar, destek oranı ise en fazla iki
katına kadar artırılabilir.
2) Verimlilik artırıcı projeleri desteklenen tüzel kişiler, bu projelerini işletmelerinde iki yıl
içinde uygular. Bu süreyi aşan veya projesinden farklı yapılan uygulamalar desteklenmez.
Uygulama öncesi ve sonrası bilgi ve görüntüleri ihtiva eden uygulama raporları Genel Müdürlüğe
gönderilir. Uygulama sonuçları Genel Müdürlük tarafından yerinde kontrol edilir.
3) Enerji verimliliğini artırıcı uygulama projelerinin desteklenmesi ile ilgili usûl ve esaslar
Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.
b) Enerji yoğunluğunun azaltılmasına yönelik aşağıdaki uygulamalar gerçekleştirilir:
1) Herhangi bir endüstriyel işletmesi için üç yıl içerisinde enerji yoğunluğunu ortalama
olarak en az yüzde on oranında azaltmayı taahhüt ederek Genel Müdürlük ile gönüllü anlaşma
yapan ve taahhüdünü yerine getiren gerçek veya tüzel kişilerin ilgili endüstriyel işletmesinin,
ödenek imkânları gözönüne alınmak ve ikiyüzbin Türk Lirasını geçmemek kaydıyla, anlaşmanın
yapıldığı yıla ait enerji giderinin yüzde yirmisi karşılanır. (Ek cümle:14/2/2019-7164/41 md.)
Cumhurbaşkanı kararı ile destek miktarı en fazla beş katına kadar, enerji gideri oranı ise en fazla
iki katına kadar artırılabilir. (1)
2) Bu bendin (1) numaralı alt bendi kapsamında taahhütlerin yerine getirildiği endüstriyel
işletmelerde, daha sonraki yıllarda enerji yoğunluklarını artıran gerçek veya tüzel kişiler Genel
Müdürlük ile ikinci defa anlaşma yapamaz.
________
(1)14/2/2019 tarihli ve 7164 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan
“yüzbin” ibaresi “ikiyüzbin” şeklinde değiştirilmiştir.
10067
3) Gönüllü anlaşma yapan gerçek veya tüzel kişilerin endüstriyel işletme içinde
tükettikleri enerjiden; atıkları modern yakma teknikleri ile ısı ve elektrik enerjisine dönüştüren
tesislerinde, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde tanımlanan ve yurt içinde imal edilen
kojenerasyon tesislerinde veya hidrolik, rüzgâr, jeotermal, güneş ve biyokütle kaynaklarını
kullanarak ürettikleri enerji, enerji yoğunluğu hesabına dâhil edilmez.
4) Bünyesinde birden fazla endüstriyel işletme bulunan gerçek veya tüzel kişilerin gönüllü
anlaşma yapmadıkları endüstriyel işletmelerindeki enerji yoğunluğu değişimleri, Genel Müdürlük
tarafından ayrıca incelenir.
5) Gönüllü anlaşma yapılacak endüstriyel işletmelerde aranacak nitelikler, enerji
yoğunluğu hesaplama yöntemleri ve mücbir sebep halleri de dâhil olmak üzere gönüllü
anlaşmalarda bulunması gereken diğer esaslar Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak
yönetmelikle belirlenir.
c) Enerji verimliliği uygulama projelerinin desteklenmesi ve enerji yoğunluğunun
azaltılması uygulamalarına yönelik olarak Genel Müdürlük bütçesine gerekli ödenek konulur.
Destekler için ayrılan ve kullanılan ödenekler, desteklenen projeler, gönüllü anlaşmalar, enerji
yoğunluklarını azaltan ve artıran endüstriyel işletmeler, eğitim ve bilinçlendirme etkinlikleri
Genel Müdürlüğün internet sayfasında ilan edilir.
ç) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, enerji verimliliğinin artırılması ile
yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılmasına yönelik araştırma ve geliştirme
projelerini öncelikle destekler; bu projelerin yönlendirilmesinde ve değerlendirilmesinde Genel
Müdürlüğün görüşünü alır.
d) (Ek :14/2/2019-7164/41 md.) Yıllık toplam enerji tüketimleri beşyüz TEP ile bin TEP
arasında olan işletmeler, bu Kanun kapsamında endüstriyel işletmeler için tanımlanan
yükümlülükleri sağlamak kaydıyla birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki desteklere
başvurabilirler.
Diğer uygulamalar
MADDE 9 – (1) Enerji verimliliğinin artırılması amacıyla aşağıdaki uygulamalar
gerçekleştirilir:
a) Endüstriyel işletmelerin mevcut sistemlerinde enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik
olarak hazırlanan, Kurul tarafından onaylanan ve asgarî yatırım büyüklükleri Cumhurbaşkanı
tarafından belirlenen miktarın üzerinde olan projeler ile kullandıkları yakıt türleri ve
teknolojilerine bağlı olarak Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikte tanımlanan
yıllık ortalama verim değerlerini sağlayan kojenerasyon yatırımları, Hazine Müsteşarlığınca
yatırım teşviklerinden yararlandırılır.
b) Küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik olarak, 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı
Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında
Kanunda tanımlanan işletmelerin enerji verimliliğine yönelik alacakları eğitim, etüt ve
danışmanlık hizmetleri, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi
Başkanlığı tarafından desteklenir. Bu uygulama ile ilgili usûl ve esaslar, Bakanlık ile müştereken
hazırlanarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.
c) Vakıflar tarafından kurulan şirketlerden yetki belgesi ve enerji yöneticisi sertifikasına
ilişkin herhangi bir bedel alınmaz.
–––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 204 üncü maddesiyle bu bentte yer alan
“Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
10068
BEŞİNCİ BÖLÜM
İdarî Yaptırımlar ve Çeşitli Hükümler
İdarî yaptırımlar ve uygulama (1)
MADDE 10 – (1) Bu Kanun kapsamında, idarî para cezası vermeye yetkili olanlar tarafından yapılan
tespit ve/veya denetimler sonucu gerçek veya tüzel kişilere aşağıdaki esaslar çerçevesinde idarî yaptırımlar
uygulanır.
a) İdarî yaptırım gerektiren haller şunlardır:
1) 5 inci madde kapsamında yetkilendirmelerle ilgili yürürlüğe konulacak yönetmelik hükümlerine
aykırı hareket edilmesi halinde, yetkilendirme anlaşmalarında tanımlanan usûl ve esaslara göre
yetkilendirilmiş kurumların yetki belgesi Kurul onayı ile Genel Müdürlük tarafından, şirketlerin yetki
belgeleri ise anlaşma yaptıkları kurum tarafından iptal edilir. Yetki belgesi iptal edilen yetkilendirilmiş
kurumlara veya şirketlere en az beş yıl süre ile yetki belgesi verilmez. Yetki belgesi iptal edilen
yetkilendirilmiş kurumlar tarafından şirketler ile yapılan yetkilendirme anlaşmaları Genel Müdürlük
tarafından incelemeye alınır ve yönetmelikte tanımlanan şartları haiz olmayanlar iptal edilir. Gerekli şartları
haiz olanların anlaşmaları Genel Müdürlük tarafından yenilenir.
2) 5 inci, 7 nci, 8 inci ve 9 uncu maddeler kapsamında istenen bilgilerin ve inceleme yapma
imkânının verilmemesi halinde istenen bilgi ve/veya iznin verilmesi için otuz günlük süre tanınır. Verilen süre
sonunda istenen bilgilerin yanlış veya noksan verilmesi halinde onbin Türk Lirası, hiçbir bilgi verilmemesi
ve/veya yerinde inceleme imkânının tanınmaması halinde ellibin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
3) Bu bendin (2) numaralı alt bendi dışında bu Kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında istenen
gerekli diğer bilgilerin otuz gün içinde, doğru olarak ve gerektiği şekilde verilmemesi halinde beşyüz Türk
Lirası idarî para cezası verilir.
4) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendindeki ticarî sırları kendilerinin veya başkalarının
yararına kullananların bu Kanun kapsamına giren kuruluşlarda görev yapmaları iki yıldan aşağı olmamak
üzere yasaklanır.
5) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında bu Kanun ve
çıkarılan yönetmelik hükümlerine aykırı hareket ettiği tespit edilerek Genel Müdürlüğe bildirilen şirketlere bu
bendin (1) numaralı alt bendi hükümleri uygulanır.
6) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan yayın
yükümlülüğünü yerine getirmeyenler hakkında 3984 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
7) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (2) numaralı alt bendi ile ilgili hükümlerin yerine
getirilmemesi halinde, ilgili tüzel kişilere beşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
8) Endüstriyel işletmeler ve binaların sahipleri veya yönetimleri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a)
bendi ve ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi halinde, aykırılığın giderilmesi için ihtar edilir.
Aykırılığın otuz gün içerisinde giderilmemesi halinde; endüstriyel işletmeye, bina sahibine veya bina
yönetimine yirmibin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
––––––––––––––
(1) Bu maddedeki para cezalarının 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulaması ile ilgili olarak Kanunun
sonundaki çizelgeye bakınız.